آشنایی با انواع عکسهای دندانپزشکی

زمانی که شما دچار دندان درد شدید می شوید و به پزشک مراجعه می کنید، پزشکان با استفاده از اشعه ایکس از دندان شما عکس می گیرند تا پوسیدگی دندان را بهتر تشخیص دهند. پزشک با استفاده از عکس های دندان به غیر از پوسیدگی دندان، می تواند خطر حمله قلبی را نیز تشخیص دهد ، این کار را با مشاهده رادیوگرافی دندان و بررسی سخت تر شدن سرخ رگی که به مغز، خون می رساند تشخیص میدهد. شما برای آشنایی با انواع عکسهای دندانپزشکی می توانید با ما درسایت دندانپزشکی من  همراه باشید.

انواع رادیولوژی دهان و دندان

رادیولوژی دهان ودندان به دو دسته خارج دهان و داخل دهان تقسیم می شود:

الف )   رادیولوژی داخل دهانی شامل :

1)    رادیوگرافی پری اپیکال نشان دهنده سمت چپ دندان:

این رادیوگرافی یک یا دو دندان را همزمان نشان می‌دهد و شبیه رادیوگرافی بایت وینگ است و فرق آن با بایت وینگ در نشان دادن ارتفاع دندان است. رادیوگرافی پری اپیکال، ارتفاع یک دندان به صورت کامل از تاج و قسمت پایه‌ای تا ریشه دندان را نمایش می‌دهد. این رادیوگرافی، نشان‌دهنده تغییرات غیرطبیعی ریشه و استخوان محیطی است. 

v    روش قدیم

در این روش دوربینی درون دهان بیمار قرار داده می شود و با استفاده از آن یک فیلم از دندان برای دندانپزشک ارسال می شود.

v    روش جدید

با استفاده از پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن دستگاه های جدید، در این روش به غیر از فیلم برداری از داخل دهان بیمار، می توان عکس های با کیفیتی از دندان گرفت و آن را برای دندانپزشک فرستاد و یا حتی چاپ کرد

v    از مزیت های عکس های تک دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        دقت بالای تصاویر

·        کم بودن خطاهای مربوط به عکس

·        در تهیه ی این تصاویر از نقره استفاده می شود که آلودگی کمتری برای محیط دارد.

·        در این روش ، بیمار زیاد در معرض اشعه ی ایکش قرار نمی گیرد.

عکسهای تک دندان قالبا در خود دندانپزشکیها قابل اجرا می باشند، در کلیه مجموعه کلینیکهای زنجیره ای دندانپزشکی من نیز امکان این نوع از رادیوگرافی وجود دارد.

2 ) رادیوگرافی بایت وینگ نشان دهنده سمت راست دندان: 

این رادیوگرافی دندان‌های عقب را نمایش می‌دهد. معمولا دندانپزشکان از هر طرف صورت یک یا دو بایت وینگ را برای تشخیص جزییات لازم دارند. در این نوع رادیوگرافی بیمار باید وسیله‌ای شبیه بال را در دهان خود قرار دهد تا نوار اشعه ایکس را ثابت نگه دارد و دندانپزشک بتواند پوسیدگی دندان‌های عقب و تغییر ضخامت استخوان‌ها را که نشانه بیماری‌های لثه است با استفاده از این رادیوگرافی تشخیص دهد؛ همچنین می‌تواند میزان مناسب تاج را تعیین کند و سایش و مشکلات پرکردگی دندان را نشان دهد.

3 ) رادیوگرافی اکلوزال نشان دهنده سطح اکلوزال دندان‌ها: 

از رادیوگرافی‌های دیگر بزرگتر بوده و برای نشان دادن جایگاه دندان کودکان در فک بالا و پایین کاربرد دارد.

 v    اهداف رادیوگرافی اکلوزال چیست؟

ü        ریشه های باقی مانده را پیدا کنید

ü        دندان های اضافی، غیر معکوس یا نهفته را پیدا کنید

ü        بررسی رشد دندان های شیری

ü        یافتن اجسام خارجی در فک بالا یا پایین 

ü        سنگ های بزاق را پیدا می کند

ü        تعیین و ارزیابی میزان ضایعات 

ü        درارزیابی حدود سینوس های ماگزیلاری در معاینه بیمارانی که نمی توانند دهان خود را باز کنند کمک می کند

ü        در بررسی ناحیه شکاف می کند

ü      تغییرات اندازه و شکل فک بالا یا پایین را اندازه گیری می کنید. 

  ب ) رادیولوژی خارج دهانی :

انجام این رادیوگرافی از بیرون دهان صورت می‌گیرد و نوار در خارج از دهان قرار داده می‌شود. با استفاده از آن علاوه بر عکسبرداری از دندان، فک و جمجمه هم بررسی می‌شود. در واقع این عکسبرداری به تشخیص بیماری‌های داخل دهانی مربوط نمی‌شود. از کاربردهای آن می‌توان به بررسی رشد دندان‌ها، بررسی دندان‌های تحت فشار، تشخیص بیماری‌های دهان و دندان، رابطه بین دندان و فک و… اشاره کرد. در این نوع رادیوگرافی به جزئیات توجه زیادی نمی‌شود. رادیوگرافی‌های خارج دهانی مانند رادیوگرافی داخل دهانی بوده با این تفاوت که از بیرون دهان عکس می‌گیرد.

این رادیوگرافی شامل انواع مختلفی است که از جمله آنها عبارتند از:

1 ) رادیو گرافی پانورامیک :

با استفاده از عکس های پانورامیک می توان همه ی دندان های فک بالا و پایین را مشاهده کرد. در واقع اندازه ی عکس های پانورامیک خیلی بزرگ هستند و دستگاه های عکس پانورامیک مخصوص بوده و در همه ی مطب های دندانپزشکی وجود ندارد. زمانی که این دستگاه می خواهد از فک شما عکس بگیرد، به صورت کامل دور سر شما می چرخد تا تصویری از عکس دندان شما ضبط کند.

v    از کاربرد های عکس پانورامیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        برای حل مشکل شکستگی در فک بیمار

·        چنانچه تومور یا کیست درون فک بیمار وجود داشته باشد می توان آن را با عکس پانورامیک تشخیص داد.

·        زمانی که برای ارتودنسی اقدام می کنید به عکس پانورامیک نیاز پیدا می کنید.

·        برای جراحی دندان عقل

·        سنگ بزاقی

·        تشخیص وجود سرطان های فک

·        تشخیص دادن دندان عقل پنهان و درمان کردن آن.

  2 ) سی تی اسکن :

این نوع از گرافی فقط درمرکز رادیولوژی یا بیمارستان انجام می‌گیرد. در این نوع رادیوگرافی، فرد را به حالت خوابیده نگه می‌دارند و دستگاه می‌تواند تصویر را با چرخش به دور سر بیمار ثبت کند. میزان اشعه این رادیوگرافی از رادیوگرافی مخروطی توموگرافی کامپیوتری بسیار بیشتر است‌. از این نوع رادیوگرافی برای بررسی محل و اندازه ایمپلنت استفاده می‌شود و از بیمار که در حالت درازکش می‌خوابد عکس می‌گیرد.

3) رادیوگرافی توموگرافی: 

این رادیوگرافی فقط قدرت دارد تا یک لایه را خوب نشان دهد ‌و لایه‌های دیگر را تار نمایش می‌دهد و برای مواردی مناسب است که به سختی دیده می‌شوند، یا به وسیله قسمت‌های دیگر پوشانده شده است. در واقع این رادیوگرافی، قسمت‌های مخفی و پوشیده شده با بافت دهانی را به صورت خطی نمایش می‌دهد.

4) سیالوگرافی :

در این روش که از اشعه ایکس استفاده می‌شود نوعی رنگ کاربرد دارد که وارد غدد بزاقی می‌کنند تا در نوار رادیوگرافی مشاهده شود. دندانپزشک با کمک این روش به بررسی مشکلات بزاقی می‌پردازد.

5) رادیوگرافی دیجیتالی :

 از جدیدترین روش‌های رادیوگرافی، رادیوگرافی دیجیتالی است. به جای گرفتن نوار در اتاق تاریک از نوار استاندارد اشعه ایکس با صفحه الکترونیکی صاف یا سنسور استفاده می‌کنند. این تصاویر دوبعدی خیلی سریع وارد کامپیوتر شده و روی صفحه مشاهده می‌شود. تصاویر این رادیوگرافی قابلیت بزرگنمایی دارند و دندانپزشک می‌تواند کوچکترین تغییرات را متوجه شود. اگر از این روش به درستی استفاده شود میزان اشعه آن کمتر از موارد دیگر است‌.

6 ) رادیوگرافی OPG :

در این رادیوگرافی همه دندان‌های فک بالا و فک پایین نمایش داده می‌شوند. مهم‌ترین کاربرد آن تشخیص دادن ضایعات فک و دندان و نشان دادن دندان‌های نهفته و بررسی استخوان‌های باقی‌مانده برای عمل ایمپلنت است.

7) رادیوگرافی سفالومتری: 

در رادیوگرافی مزبور از یک طرف سر عکس گرفته می‌شود. این رادیوگرافی نوعی از عکسبرداری است که جمجمه، فک، دندان و صورت را اندازه‌گیری می‌کند. دندانپزشکان از این رادیوگرافی به عنوان نقشه درمان بهره می‌گیرند و به تشخیص مشکلات بین دندان و فک می‌پردازند. ارتودنسیت‌ها از این رادیوگرافی بیشتر برای درمان ارتودنسی استفاده می‌کنند.

8) رادیوگرافی مخروطی توموگرافی کامپیوتری:         

دستگاهی در این رادیوگرافی استفاده می‌شود که دور سر فرد حرکت می‌کند و از بافت استخوان و عصب عکس می‌گیرد. این رادیوگرافی تصاویر سه‌ بعدی با کیفیتی از دندان، بافت‌های نرم و عصب و استخوان می‌گیرد و اشعه آن به شکل مخروطی است و به همین دلیل ضرر کمتری نسبت به سی تی اسکن دارد.

9 ) ام آر آی: 

با استفاده از این روش، تصاویرسه‌ بعدی از دهان و دندان گرفته می‌شود و بهترین روش برای بررسی بافت‌های نرم در اطراف دندان است.

سخن پایانی اینست که هریک از رادیوگرافی های نامبرده باید به درستی توسط پزشک متخصص دندانپزشکی توصیه و در مراکز رادیولوژی معتبر و حرفه ای انجام پذیرد، تا نتیجه درست و مطلوب حاصل شود .

امیدواریم مجموعه کلینیکهای زنجیره ای دندانپزشکی من با ارائه این مقاله توانسته باشد،اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قراردهد.

 

کلمات کلیدی : انواع رادیولوژی دهان و دندان /رادیولوژی داخل دهان/ رادیولوژی خارج دهانی /